De gemeente als regisseur
Het realiseren van nieuwe plannen biedt tegelijkertijd kansen om nieuwe ruimtelijke kwaliteit te laten ontstaan en om bestaande kwaliteiten te versterken. De gemeente Doesburg wil nieuwe ontwikkelingen bevorderen en daarbij ruimtelijke kwaliteit stimuleren. Hierbij heeft de gemeente zelf een duidelijke rol als regisseur. Zij staat immers dicht bij de dagelijkse bouwpraktijk en kent de wensen van haar inwoners. De gemeente hecht aan een objectieve en democratische besluitvorming over ruimtelijke kwaliteit, waarbij de CRK een belangrijke adviserende rol heeft.
Kwaliteit bij nieuwe ontwikkelingen
Als bij de gemeente een planinitiatief binnenkomt, moet eerst worden vastgesteld of dit past binnen het bestaande beleid. Als het initiatief niet past moet de vraag worden beantwoord of een wijziging van het beleid gewenst is. Wanneer een planinitiatief niet zonder meer past in de bestaande stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld is mogelijk een heroverweging nodig van het planologische beleid en/of het ruimtelijke kwaliteitsbeleid. Er zijn veel verschillende vormen van planinitiatieven. Elke vorm vraagt een eigen aanpak, bijvoorbeeld:
- Interventies of postzegelplannen
Ingrepen of een reeks ingrepen, die wel structureel zijn, maar waarbij niet een heel gebied verandert. - Herstructurering van een gebied
Een bestaand gebied waarin systematische veranderingen worden nagestreefd. (sloop, nieuwbouw verbouw, restauratie, behoud) - In- en uitbreiding
Een gebied dat op zichzelf een geheel nieuwe structuur en bebouwing krijgt.
Elk initiatief een kans en een risico
Elke ingreep is tegelijk een kans en een risico voor ruimtelijke kwaliteit. Interventies zijn bijvoorbeeld de realisatie van een bouwwerk met een afwijkende functie of een afwijkend programma in een bestaand gebied, of de bouw van een school of een appartementengebouw in een woonwijk. Ook kan het gaan om reparatie of verbeteren van de reeds aanwezige structuur. Bijvoorbeeld bij woningbouw ter vervanging van een bedrijf in een woongebied. Zo’n postzegelplan kan een structuur, die zwak of onvolledig is, verbeteren. Bijvoorbeeld het bebouwen van gaten in een straatwand. Ook kan een nieuw markant gebouw een gebied met weinig karakter een identiteit geven. Hoewel zo’n ingreep beperkt is zijn de kansen en risico’s niet te onderschatten. Er is vaak een neiging tot overvragen van de locatie. Er dreigt een schaalconflict, een te grote massa. Men krijgt de exploitatie niet rond en de architectuur wordt schraal. Daarom dienen bij de start van nieuwe ontwikkelingen telkens de architectonisch/ stedenbouwkundige uitgangspunten en randvoorwaarden te worden bepaald. Wanneer in een gebied meerdere kleine ingrepen plaatsvinden, kan dat de ruimtelijke structuur op de kop zetten. Zeker als die gevoelig is, zoals in een historische dorpskern. Voor gebieden waarin een dergelijke geleidelijke transformatie plaatsvindt, beschikt de gemeente over samenhangende ruimtelijke gebiedsvisies. In het buitengebied hebben de meeste planinitiatieven betrekking op concrete locaties, zoals functieverandering van vrijkomende agrarische gebouwen, uitbreiding van een agrarisch bedrijf en de aanleg van nieuwe landgoederen. Elk plan is een kans. Daarom stimuleert de gemeente Doesburg het maken van goede plannen. Een ervenconsulent kan daarbij worden ingeschakeld. Ook de CRK is in dit verband een belangrijk instrument voor de gemeente. In de initiatieffase worden de architectonisch/ landschappelijke uitgangspunten en randvoorwaarden, die specifiek zijn voor de betreffende opgave, bepaald.
