Thema 1 Historische stedelijke bebouwing
Beleidsuitgangspunten welstand
Algemeen
Het bijzondere karakter van de historische stedelijke bebouwing van Zutphen, is in een lange reeks van jaren opgebouwd en heeft een hoge cultuurhistorische waarde. Het behoud daarvan heeft een groot maatschappelijk belang. De historische stedelijke bebouwing is de drager van de identiteit van de stad als geheel, en voor de regio, waarvoor de stad als centrum fungeert. Ingrepen die tot een verstoring van dit beeld leiden dienen te worden vermeden.
Het beleid is gericht op behoud en waar nodig, versterking van de ruimtelijke bebouwing in gesloten bouwblokken, in het individuele en grondgebonden karakter van de panden en in de architectonische samenhang van de gevels. Hoeken van straten hebben daarbij een bijzondere aandacht. Het onderscheid in opbouw van hoofd- en zijstraten en van voor- en achterstraten is maakt deel uit van deze karakteristiek.
Verdichting en schaalvergroting, door het dynamische karakter van de centrumfunctie, is mogelijk. De aanvragen daarvoor zullen met aandacht voor de specifieke ruimtelijke kenmerken van de directe omgeving benaderd worden.
De beschreven driedeling van de binnenstad geldt als achtergrond voor de welstandsbeoordeling. Voor deze (algemene) welstandsnota is geen aanleiding voor verschillende beoordelingscriteria voor de diverse delen.
Bebouwingsbeeld
Het beleid is gericht op het behoud van het individuele karakter van de panden, die ieder op zich, recht doet aan de specifieke stedenbouwkundige en architectonische bebouwingskenmerken van de binnenstad. De binnenstad dient een geheel te vormen.
Veel panden in de binnenstad hebben een eeuwenlange bouwgeschiedenis. De gevels zijn vaak jonger dan de achterliggende kelders, fundamenten, bouwmuren en kapconstructies. De historische waarde achter de gevel is vaak groter, dan wat men vanaf de straat vermoedt. Bij verbouwingen werd telkens voortgebouwd op bestaande gegevenheden. Hierdoor vertellen gebouwen in al hun detailleringen veel over vroegere functies, bouwwijzen en eigendomssituaties. Bij verbouwingen dienen waardevolle elementen uit de bouwgeschiedenis van het pand bewaard te worden. Ingrijpende bouwplannen dienen daarom altijd vergezeld te gaan van een objectieve historische opname. Er moet worden aangetoond, dat er een zorgvuldige afweging is gemaakt tussen bouwhistorische waarden en hedendaagse wensen en mogelijkheden.
Bij nieuwe invullingen, wordt eigentijdse architectuur gestimuleerd, zodat ook onze tijd zichtbaar wordt in het stadsbeeld. De monumenten van morgen worden op deze manier ontwikkeld.
Bij de ontwikkeling van inbreidingslocaties, zullen vooraf beeldkwaliteiteisen worden geformuleerd. De beeldkwaliteiteisen vormen het programma van eisen van de omgeving, en zullen voldoende speelruimte beiden om daarbinnen creatieve oplossingen te ontwikkelen.
Toevoegingen als hekjes, luifels, naamborden e.d., dienen ondergeschikt te blijven aan het ruimtelijke en architectonische beeld van de omgeving. Inhoudelijke richtlijnen hiervoor zijn geformuleerd in de monumentennota 'Zutphen - tussen toekomst en verleden'.
Stoepen
Behoud van de nog bestaande historische stoepen staat voorop. Het toepassen van duurzame materialen, zoals natuursteen of baksteen, is van uitermate belang. Afschermingen d.m.v. kettingen of hekwerken kan op sommige plekken worden toegestaan, afhankelijk van het straatprofiel en het karakter van de straat. In de winkelstraten wordt dit niet toegestaan.
Tuinen en groenstructuur
Het groene karakter van de voortuinen en de eenheid in en de wijze waarop voortuinen van elkaar en van trottoirs gescheiden zijn (d.m.v. ijzeren hekwerken, buisleuning tussen gemetselde kolommen en hagen) behouden en stimuleren.
Binnentuinen zijn ruimtelijk gescheiden van de openbare straat. De scheiding tussen tuin en straat wordt door middel van tuinmuren en / of hekwerken vormgegeven. Toegangen naar openbaar toegankelijke binnentuinen zijn voorzien van deuren of hekken.
Differentiatie welstandsniveaus
De samenhang en sfeer van de historische stedelijke bebouwing is kwetsbaar. Om de bestaande of geambieerde kwaliteit van deze bebouwing te beschermen is welstandsniveau 1 van toepassing. Dit geldt voor de gehele binnenstad, de linten, de stadswallen en de omgeving van de instellingen.
Voor belangrijke ingrepen in de historische stedelijke bebouwing zal door het gemeentebestuur steeds een programma van stedenbouwkundige en architectonische eisen worden opgesteld.
In aanvulling op deze algemene waardebepaling en beleidsrichting, zijn de volgende structuurvisies, bestemmingsplannen en beeldkwaliteitplannen van toepassing:
- Een beeld van de stad, het architectuurbeleid van de gemeente Zutphen
- Zutphen - tussen toekomst en verleden
- Ontwikkelingsvisie Zutphen 2020
- Zutphen exclusief, herinrichting van 't Rondje
