Thema 14: Historische dorpsgebieden
4.14.1
Beleidsuitgangspunten welstand
Algemeen
Oorspronkelijk was het buitengebied van Winterswijk verdeeld in buurtschappen. In sommige buurtschappen is sprake van een nu nog herkenbare kern. Dit zijn weliswaar kleine kernen, die oorspronkelijk slechts gevormd zijn door een concentratie van enkele boerderijen bij een samenkomst van wegen. In de loop der tijd vestigden zich hier soms ook een enkele winkel, horecavoorziening, ambachtelijke bedrijf of bijvoorbeeld een schooltje. In Miste, Kotten, Ratum, Woold, Corle en met name Meddo zijn deze kleine kernen herkenbaar en vallen onder het deelgebied "Historische dorpsgebieden in het buitengebied". Karakteristiek is de kleine clustering woningen/boerderijen met de aanwezigheid van bijvoorbeeld een fabriek, een molen, een schoolt, een café of bijvoorbeeld een winkel. Hier vindt zeer beperkt in- of uitbreiding plaats.
Het behoud van het karakter van deze historische dorpsgebieden in het buitengebied is van groot belang voor de identiteit van de buurtschappen. De karakteristieke verschijningsvorm, samenhang en sfeer zijn waardevol. Ingrepen die tot een verstoring van dit beeld leiden dienen te worden vermeden.
Het beleid is gericht op behoud en versterken van de oorspronkelijke ruimtelijke karakteristiek. Deze komt vooral tot uitdrukking in de losse opstelling van de bebouwing, in het individuele en kleinschalige karakter van de panden. Verdichting en schaalvergroting is slechts in beperkte mate mogelijk. De aanvragen daarvoor zullen met aandacht voor de specifieke ruimtelijke kenmerken van de historische dorpsgebieden, zoals openheid, relatie met het landschap,
doorzichten e.d., benaderd worden. Nieuwe bebouwing zal wat betreft maat en schaal en ook wat betreft kleur- en materiaalgebruik in harmonie met de bestaande bebouwing ontworpen moeten worden. Scherpe contrasten dienen te worden vermeden. Een grote mate van terughoudendheid wordt betracht bij de toelating van reclame, luifels, puien, rolluiken e.d. Deze zal altijd ondergeschikt dienen te blijven aan het ruimtelijke en architectonische beeld van de omgeving.
Bebouwingsbeeld
Het beleid is vooral gericht op het behoud van variatie binnen het samenhangende beeld van het historische dorpsgebied. Dit houdt in dat het individuele karakter van de panden voorop staat.
Om de samenhang en harmonie in het historische dorpsbeeld te bewaren, is het bij nieuwbouw essentieel dat de gebiedskenmerken tot uitgangspunt worden genomen. Deze kunnen met de nodige terughoudendheid in een eigentijdse architectuuropvatting worden uitgewerkt. Ingrepen als hekjes, luifels, naamborden e.d. dienen ondergeschikt te blijven.
Voor bijzondere situaties en functies kan het gemeentebestuur besluiten af te wijken van de hieronder weergegeven gebiedscriteria. Voorwaarde is dat sprake is van een hoogwaardige architectuur die beantwoordt aan de algemene welstandscriteria. Het gaat daarbij om versterking van de identiteit van en de oriëntatie binnen het historische dorpsgebied.
Differentiatie welstandsniveaus
Deze kleinschalige dorpsgebieden functioneerden vroeger als centrum van de verschillende buurtschappen. Deze gebieden zijn cultuurhistorisch gezien waardevol en karakteristiek voor de omgeving en heel herkenbaar in het landschap. Bij deze kwetsbare historische dorpsgebieden is welstandsniveau 1 van toepassing.
In aanvulling op deze algemene waardebepaling en beleidsrichting, zijn de volgende structuurvisies en beeldkwaliteitplannen van toepassing:
het structuurplan Winterswijk (juli 1992) en de Actualisatie structuurplan Visie wonen en werken, gemeente Winterswijk (juli 2002) en het beleidsstuk Visiedocument voor de kom Winterswijk, vastgesteld door de Raad op 25 febr. 2010.
