3.4 Oostenrijkse woningen

Direct na de Tweede Wereldoorlog werden ten noorden van Treebeek een aantal houten ‘Oostenrijkse’ woningen neergezet. Deze woningen zijn noodwoningen die hun weg naar Nederland vonden in de jaren na de Tweede Wereldoorlog, op het moment dat Oostenrijk kampte met een groot voedselgebrek. De huizen konden hierdoor gedeeltelijk in natura worden betaald en geruild tegen gedroogde groenten, vis en aardappelen. Een aantal woningen werd door het ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting aangekocht en door provinciale instanties verdeeld over de meest getroffen gemeenten. De huizen werden ook via het Rijk te koop aangeboden aan particulieren.

De bouwpakketten werden compleet per treinwagons aangevoerd en door lokale aannemers gemonteerd, die zelf moesten zorgen voor een fundering, riolering, schoorsteen en dakpannen.

Stedenbouw

De wijk met de Oostenrijkse woningen in Brunssum bestaat uit enkele straten. De woningen staan allemaal enigszins gedraaid ten opzichte van de straat en ten opzichte van elkaar. Het beeld wordt bepaald door de kleinschalige bouw (één laag met een hoge kap) in een groene omgeving. Er zijn niet of nauwelijks schuttingen te zien, de erscheidingen bestaan veelal uit hagen wat een prachtig groen en rustig beeld geeft in de straat.

Architectuur

De noodwoningen staan er nog prima bij, met hun oranje dakpannen, de houten ramen en deuren.

De woningen zijn opgebouwd uit houten delen. Net boven de grond is een klein stukje metselwerk te zien, waarop de houten gevels zijn geplaatst.

In de gevel zijn relatief kleine vensters toegepast. De kozijnen zijn gemaakt van brede stijlen en dorpels.

Het kleurgebruik van de woningen is sober. De houten planken hebben een zwarte of donkerbruine kleur. De kozijnen en dakranden zijn geverfd in een witte kleur. De dakpannen springen er duidelijk uit qua kleur (oranje), waardoor de woningen een hele herkenbare uitstraling hebben.

Beleid

Het uitgangspunt is om deze bijzondere woonwijk te behouden. Dat geldt zowel voor de uitstraling, kleuren en materialen, als voor het groene beeld.

Gewenst beeld

Het in stand houden van het informele en heldere stedenbouwkundige patroon en de samenhang in de bebouwing, is van belang voor de huidige kwaliteit. Daarmee moet rekening worden gehouden bij bouwplannen. Ook het in stand houden van de groene uitstraling is van belang, door middel van de hagen als erfscheiding.

Andere aandachtspunten zijn:

• aansluiten op bestaande kwaliteiten, kleuren en vormgeving;
  
• in stand houden oorspronkelijke situering van de woning op de kavel;
  
• heldere hoofdvorm van de woningen in stand houden;
  
• kapvorm en nokrichting in stand houden;
  
• samenhang in gevels en dakvlakken in stand houden
  
• aan- en uitbouwen ondergeschikt aan het hoofdgebouw, maar wel in samenhang daarmee ontworpen;
  
• zorgvuldig omgaan met dakkapellen, aansluiting zoeken bij de oorspronkelijke vorm.