Thema 11 Bedrijventerrein

Bestaande situatie

Algemeen

Zutphen is strategisch gelegen in de Stedendriehoek (samen met Apeldoorn en Deventer). De verbindingen over het spoor, water en weg maken Zutphen tot een prima vestigingslocatie. De bedrijventerreinen, gelegen in Zutphen zijn: de Mars, de Stoven en de Revelhorst. Deze stammen uit diverse tijdsperioden en hebben mede daardoor ieder een eigen karakter.

Door de toenemende aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit van de bedrijventerreinen, is voor het bedrijventerrein Revelhorst III een beeld- en milieukwaliteitsplan opgesteld.

11a Bedrijventerrein de Mars

      Ten noorden van het stadscentrum, tussen de IJssel, het Afleidingskanaal en het spoor, vestigde zich langs de daar aangelegde havens, voornamelijk handel en industrie. Dit terrein wordt het Marswegkwartier genoemd. Tevens werden door woningbouwverenigingen enkele complexen arbeiderswoningen gebouwd Al voor de Tweede wereldoorlog werden op De Mars vele hectaren opgehoogd om te kunnen dienen als industrieterrein.

Vandaag de dag is De Mars een grootschalig en divers bedrijventerrein waar nieuwe ontwikkelingen en revitalisering naast elkaar plaatsvinden. Hierbij heeft het zuidelijke deel, de Stationsomgeving-Noord, de hoogste prioriteit gekregen. Daarnaast heeft de gemeente plannen om de capaciteit van de bestaande jachthavens uit te breiden, een recreatieboulevard te ontwikkelen en de toegang tot het bedrijventerrein te verbeteren. Het noordelijk deel van De Mars blijft bedoeld voor bedrijven in de zwaardere milieucategorie.

Het ruimtelijk beeld wisselt sterk en wordt in hoofdzaak bepaald door een grote variatie van bedrijfsbebouwing. Onderscheid kan worden gemaakt in de woonboulevard, de bedrijven gelegen bij het spoor en de grootschalige industrie in het noorden van de Mars. Aan een deel van de Marsweg zijn arbeiderswoningen uit het begin van de vorige eeuw te vinden.

De openbare ruimte op het bedrijventerrein de Mars is in opzet en ruimtebeslag beperkt tot het strikt noodzakelijke en heeft vooral een verkeerstechnische functie. De maatvoering van wegprofielen, kruisingen en inritten is afgestemd op zware transportvoertuigen. Trottoirs ontbreken in de meeste gevallen. In het deel van de woonboulevard is een plein aangelegd voor voetgangers, dat met zorg is vormgegeven. Bij de woningen zijn trottoirs en groenstroken evenwijdig aan de straat aanwezig.

De bebouwing op de Mars heeft in hoge mate een functioneel karakter. Bedrijfstechnische en economische voorwaarden stellen hoge eisen aan de doelmatigheid van de bedrijfsbebouwing die vooral een functie heeft als bescherming van installaties, productieprocessen en goederen. Kenmerkend is de plaatsing van eenduidige bouwvolumes afwisselend in schaal en de eenvoud in vormgeving en afwerking. Het materiaalgebruik is overwegend metselwerk en metaalplaten. In veel gevallen worden gestandaardiseerde bouwelementen toegepast. Bijkomende bouwwerken als portalen, tanks, pijpleidingen enz. tonen een grote diversiteit in vorm en plaatsing.

De recent geplaatste bedrijven op de woonboulevard stralen een hoger kwaliteitsniveau uit. Aan de plaatsing van de bebouwing, de architectuur en de inrichting van het erf en die van de openbare ruimte is veel aandacht gegeven.

Kenmerkend zijn enkele karakteristieke panden aan de Havenstraat. Deze gebouwen hebben een historisch karakter en een eigen vormentaal met samenhangende zorgvuldige detaillering en materiaaltoepassing. Hierdoor hebben de bedrijven een potentiële waarde voor de toekomst voor b.v. herbestemming.

    11b Bedrijventerrein de Stoven

  

Het bedrijventerrein de Stoven is in de jaren '70 ontwikkeld en uitgegeven. Het bedrijventerrein aan de Laan naar Eme is kleinschalig van omvang en samenstelling. Behalve aan een aantal dienstverleners biedt het terrein vooral ruimte aan autobedrijven.

De opzet van dit bedrijventerrein is helder, de grond is voornamelijk uitgegeven aan bedrijven, zodat er weinig openbare ruimte overblijft. De gebouwen worden gekenmerkt door een lage open bebouwing met een duidelijke dakrand, in de kleuren van het huismerk. De toegepaste materialen zijn staalplaat, kunststof en enkele metselwerk / betonvlakken.

De kantoren zijn voornamelijk gehuisvest aan de rand van het bedrijventerrein, op de overgang naar de woonwijk. De kantoren hebben een ieder een eigen identiteit, door de (soms expressieve) vormgeving en samenhangende materialisering en detaillering.

11c Bedrijventerrein Revelhorst

  

Revelhorst is het jongste bedrijventerrein, gelegen aan de N314 en de N318, de zuidelijke entree van de stad. Gedurende de jaren '90 zijn de eerste twee fasen van het terrein op de markt gekomen. De uitgifte van de bedrijfsgrond op Revelhorst III is in 2001 begonnen.

Op het bedrijventerrein Revelhorst zijn diverse bedrijven gevestigd en toegestaan. Hiervoor is vooraf een indeling vastgesteld, zodat de representatieve panden en bedrijven naar de toegangswegen zijn gelegen. Uitgangspunt hiervoor is (geweest) dat de panden een representatief front realiseren dat op de wegzijde is georiënteerd. Tevens dient de buitenruimte hierop te worden ingericht. Samen met de wens om het beeld van de groene bermen in het brede straatprofiel door te laten lopen, ontstaat hierdoor een ruim opgezet bedrijventerrein dat een hoogwaardige kwaliteit uitstraalt.

Elke bedrijfsgebouw/-kantoor heeft een eigen uitstraling door de vormgeving, detaillering en materialisering. Door de 'alzijdige'benadering worden tevens de zijgevels als voorgevel opgevat, hierdoor ontstaan op de kruispunten een eenduidige uitstraling van het gehele bedrijventerrein.

Het noordoostelijke deel van Revelhorst III is aangemerkt als woon-werk-zone, waar kleine bedrijven zich met een woonfunctie kunnen vestigen. 

Aanwezige dynamiek

Dynamiek is het kenmerkende aspect van bedrijventerreinen. Veranderingen in technologie, productieprocessen of logistiek leiden doorgaans tot aanpassingen van de lay-out en de bouwwerken. Ook de wisseling van bedrijven heeft vaak invloed op het uiterlijk van het bedrijfsperceel. De beperkte zorg die veel bedrijven geven aan de visuele aspecten leidt in veel gevallen op termijn tot een minder prettige aanblik van de werkomgeving. Dit kan ten koste gaan van het imago van de aanwezige bedrijven.

De achteruitgang van de inrichtingskwaliteit van bedrijventerreinen kan aanleiding zijn voor het gemeentebestuur om (in samenwerking met de zittende bedrijven) een plan tot upgrading van het industrieterrein uit te voeren, zoals de zone aan het spoor.