2.1 Ruimtelijke kwaliteitszorg
2.1.1 Welstand, een zorg van gemeente en burgers samen
De gemeente hecht belang aan het behoud van de historische en de visuele waarden van het landschap en de dorpskernen. Nieuwe ontwikkelingen moeten over het algemeen passen in de bestaande beeldkwaliteit en bijdragen aan een verrijking van het culturele erfgoed.
De huidige kwaliteit is het resultaat van eeuwen bouwen en verbouwen, door vooral particulieren met een zekere regie van overheidswege. De zorg voor beeldkwaliteit en cultuurhistorie is ook in de toekomst een opgave voor burgers en gemeente samen.
Voor de gemeente is welstand daarbij een belangrijk instrument. Zij bewaakt de ruimtelijke kwaliteit op hoofdlijnen: waar het publieke belang in het geding is. Zo zal de gemeente Winterswijk voor beeldbepalende gebieden de touwtjes strakker in handen nemen als in een doorsnee woonwijk. Verder zal de gemeente particulieren - de markt- vooral stimuleren en faciliteren om bij te dragen aan ruimtelijke kwaliteit
2.1.2 Openheid en toegankelijkheid
In de welstandsnota wordt het welstandsbeleid vastgelegd. Hiermee ontstaat duidelijkheid voor burgers en welstandscommissie over de visie van de gemeente. Gemeente Winterswijk betrekt de burger bij de totstandkoming van de welstandsnota door middel van een voorlichtingsavond in de fase tussen raamwerk en gebiedsuitwerking en ten tweede door middel van inspraakmomenten.
De welstandsbeoordeling zal, zeker voor ingrijpende bouwplannen, zoveel mogelijk in openbaarheid plaatsvinden. Bij minder ingrijpende bouwplannen is het vooral ook belangrijk dat welstand snel is en oplossingsgericht.
2.1.3 Relatie welstandstoezicht en andere ruimtelijke beleidsvelden
De welstandsnota dient inzicht te geven in de wijze waarop de gemeente de relevante beleidsinstrumenten inzet en welke intenties de gemeente heeft ten aanzien van de afstemming en integratie van welstand en andere beleidstaken. In de navolgende alinea’s wordt hier nader op ingegaan.
Welstand en Cultuurhistorie
Juist in deze gemeente dragen historisch-landschappelijke en cultuurhistorische waarden in belangrijke mate bij aan de ruimtelijke kwaliteit en de identiteit van de leefomgeving. Er zijn veel objecten aangewezen als gemeentelijk of rijksmonument. De gehele gemeente valt onder het Waardevolle Cultuur Landschap (WCL) Winterswijk.
De Welstand mede inzetten als instrument tot het behoud van cultuurhistorische waarden is daarom van belang.
De gemeente streeft naar een afstemming in beleid en uitvoering van welstandszorg en monumentenzorg. Daarbij dient de behandeling van bouwplannen op basis van de woningwet en de monumentenwet plaats te vinden volgens een voor de burger eenduidige en heldere procedure.
Welstand en architectuurbeleid
Zoals aangegeven moeten nieuwe ontwikkelingen niet alleen passen binnen de bestaande omgeving, maar ook bijdragen aan een verrijking van het culturele erfgoed. Welstand let in de eerste plaats op het wel-staan. Staat het in de omgeving of stoort het? Welstand kan maar beperkt invloed uitoefenen op de architectonische kwaliteit. Dit laatste heeft veel meer te maken met de lokale bouwcultuur. De gemeente steunt initiatieven, die tot doel hebben de aandacht voor architectuur in haar gemeente te vergroten.
Verder vervult de gemeente een voorbeeldfunctie, door in te zetten op een hogere architectonische kwaliteit bij belangrijke werken, waarvoor zij opdrachtgever zijn.
Welstand en ruimtelijke ordening
Bij de realisatie van ruimtelijke kwaliteit vullen ruimtelijke ordening en welstand elkaar aan. Welstand richt zich daarbij op de visueel-ruimtelijke, architectonische en cultuurhistorische aspecten. In dit kader zal de Welstand in de regel bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen in een vroeg stadium worden geconsulteerd. De CRK zal zich in voorkomende gevallen laten bijstaan door extra deskundigen, bijvoorbeeld stedenbouw. In de CRK is permanent een landschapsdeskundige benoemd, met het oog op de specifieke ruimtelijk-landschappelijke context in Winterswijk. In de gemeente Winterswijk is een Landschapsbeleidsplan aanwezig en is een nieuwe Structuurvisie in ontwikkeling.
Nieuwe ruimtelijke plannen zullen voortaan vergezeld gaan van een welstandsvisie, waarin het welstandsbeleid is aangegeven als een uitwerking van deze welstandsnota.
Welstand en openbare ruimte
De beeldkwaliteit op privé- en openbaar erf maken samen de beeldkwaliteit van de openbare ruimte. Welstand heeft betrekking op de samenhangende beeldkwaliteit van openbare ruimte en bebouwing. Ook inrichtingsplannen voor de openbare ruimte hebben invloed op de beeldkwaliteit. Bij meer ingrijpende plannen zal de gemeente zich laten bijstaan door deskundigen m.b.t. de inrichting van de openbare ruimte, naast de aanwezige landschapsdeskundige in de CRK.
Een voorbeeld hiervan is de ‘Ervenconsulent’ van het Gelders Genootschap. Deze adviseert de gemeente bij vraagstukken over transformaties van bestaande agrarische erven.