Doel en status

JURIDISCHE STATUS

De Nota Ruimtelijke Kwaliteit Doesburg 2011 (NRK) is een kadernota, die beleidsregels omvat voor verschillende beleidsterreinen, waaronder welstand, cultuurhistorie, landschap, stedenbouw en openbare ruimte. Hiervoor is gekozen omdat we de verschillende aspecten die van invloed zijn op de ruimtelijke kwaliteit in samenhang willen benaderen. De NRK is door de gemeenteraad van Doesburg vastgesteld als beleidsnota en in het bijzonder als welstandsnota.

RELATIE MET HET BESTEMMINGSPLAN

Het bestemmingsplan regelt onder meer de functie en het ruimtebeslag van bouwwerken voor zover dat nodig is voor een goede ruimtelijke ordening. Wat het bestemmingsplan mogelijk maakt kan niet door criteria in de NRK worden tegengehouden. De vormgeving van bouwwerken valt buiten de reikwijdte van het bestemmingsplan en behoort tot het domein van welstand. Welstandscriteria kunnen waar nodig de ruimte die het bestemmingsplan biedt invullen in het belang van ruimtelijke kwaliteit. Het welstandsadvies richt zich dan op de gekozen invulling binnen het bestemmingsplan. In een situatie waarin een bouwplan in overeenstemming is met het bestemmingsplan, maar dit eveneens ruimte biedt voor alternatieven, kan een negatief welstandsadvies worden gegeven als de gekozen oplossing afbreuk doet aan de ruimtelijke beleving. Uiteraard moet in zo’n geval de motivering worden gebaseerd op de NRK .De regeling in vigerende bestemmingsplannen kan soms strijdig zijn met de ambities voor ruimtelijke kwaliteit, zoals verwoord in de NRK. In die gevallen kan het gemeentebestuur besluiten een bestemmingsplanwijziging in gang te zetten. De argumentatie uit de NRK wordt dan verwerkt in de ruimtelijke onderbouwing.

RELATIE MET BEELDKWALITEITPLANNEN EN ANDERE BELEIDSDOCUMENTEN

De NRK vormt de basis voor andere beleidsdocumenten, die gaan over de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving, zoals beeldkwaliteitplannen, ruimtelijke onderbouwingen, ontwerpvisies voor de openbare ruimte en structuurvisies. Wanneer deze zijn vastgesteld door de gemeenteraad worden ze geacht deel uit te maken van de NRK. Beeldkwaliteitsplannen geven doorgaans preciezer inzicht in de beoogde ruimtelijke kwaliteit en kunnen worden gezien als een uitwerking van de NRK. Wanneer dergelijke plannen een andere invulling geven aan de ruimtelijke kwaliteit dan de NRK, gaat het nieuwste plan voor. Bij beeldkwaliteitsplannen voor nieuwbouwprojecten neemt, na voltooiing van het bouwproject, de NRK de rol van beheersinstrument voor de kwaliteit van de bebouwde omgeving over van het beeldkwaliteitsplan. Beeldkwaliteitsplannen voor beheergebieden, zoals het Beeldkwaliteitsplan Oude Stad 1999 (deel 1 Binnenstad en deel 2 Vestinggordel), blijven als onderdeel van de NRK van kracht.

WETTELIJKE BASIS VOOR WELSTANDSTOEZICHT

De wettelijke basis voor de uitvoering van welstandstoezicht ligt in de Wabo (art. 2.10), de Woningwet (art. 12) en het Bor (art. 6.2). Artikel 12a van de Woningwet stelt dat de gemeenteraad een welstandsnota vaststelt inhoudende beleidsregels waarin in ieder geval de criteria zijn opgenomen die het bevoegd gezag toepast bij de beoordeling of het uiterlijk en de plaatsing van een bouwwerk waarop de aanvraag om een omgevingsvergunning betrekking heeft, zowel op zichzelf beschouwd als in verband met de omgeving of de te verwachten ontwikkeling daarvan, in strijd is met redelijke eisen van welstand. De invulling van het begrip ‘redelijk’ is afhankelijk van de ruimtelijke kenmerken van gebieden en objecten en de ambitie, die is vastgelegd.

'uiterlijk en plaatsing'

Er wordt niet alleen gekeken naar de vormgeving van het object, maar ook naar de situering: Staat het op een logische wijze op het kavel gesitueerd? Past de plaatsing van het object in deze omgeving of in de ontwikkeling van die omgeving?

'op zichzelf, in verband met de omgeving en de te verwachten ontwikkeling daarvan'

De kern van welstandszorg ligt in het feit dat bouwen een handeling is die de leef- en werkomgeving beïnvloedt. Het particuliere belang kruist daarbij vrijwel altijd het algemene of maatschappelijke belang. Elke burger mag van de overheid verwachten dat zij een zorgvuldige afweging van belangen maakt bij het verlenen van vergunningen. Het is in het algemeen belang dat onze leef- en werkomgeving een verzorgd en samenhangend karakter vertoont. Vandaar dat de welstands–advisering niet alleen gaat over de verschijningsvorm van het bouwwerk op zich, maar ook over de relatie van dat bouwwerk met zijn omgeving. De invloed van bouwen op de omgeving is bovendien vrijwel altijd van lange duur. Het is van belang een inschatting te maken van de te verwachten ontwikkelingen van die omgeving. Verschillende bouwplannen worden in samenhang beoordeeld. Deze plannen vormen immers elkaars toekomstige omgeving.

AFWIJKEN VAN DE NOTA RUIMTELIJKE KWALITEIT

Het gemeentebestuur afwijken van beleidsregels uit de NRK. Wanneer dit gebeurt op andere gronden dan ruimtelijke kwaliteit moet overtuigend worden gemotiveerd waarom een oplossing, die beter tegemoet komt aan de bedoelingen van de NRK, niet mogelijk is. Afwijken op basis van ruimtelijke kwaliteit kan ook, maar dan moet overtuigend worden gemotiveerd waarom het plan tot een grotere kwaliteit leidt dan bij strikte toepassing van de regels uit de NRK het geval zou zijn. Daarbij kan worden verwezen naar de algemene ambities voor de stad en het landschap of het deelgebied, zoals verwoord in deze nota. Ook kunnen algemeen geldende principes met betrekking tot vakmanschap en zeggingskracht van het ruimtelijk ontwerp en het omgaan met cultuurhistorische gegevenheden worden gehanteerd.