1 Historische dorpsgebieden

GELDERMALSEN

Geldermalsen is ontstaan als een gestrekt oeverwaldorp tussen de huidige Herman Kuijkstraat en Kerkstraat en is uitgegroeid tot een streekcentrum en de hoofdkern van de gemeente West Betuwe.   
Voor de uitbreiding is de bebouwing gegroeid langs de Lingedijk, de pleinruimte rond de kerk en langs de linten daaromheen. Tegenwoordig is deze oorspronkelijke kleinschalige bebouwing veelal verbouwd tot winkel-, horeca- of bedrijfspand, en soms vervangen door nieuwbouw, zoals winkels met bovenwoningen, banken of kantoren. Er heeft daarbij, door het samenvoegen van percelen, meestal een schaalvergroting plaatsgevonden. Typerend voor de dorpskern van Geldermalsen is het afwisselende beeld welke is ontstaan door het gemengde karakter van kleinschalige panden en grotere gebouwen en de hoogteverschillen die veroorzaakt worden door de Lingedijk. Door het dorp lopen verschillende oorspronkelijke hoofdwegen. De Lingedijk langs de Linge, de Rijksstraatweg (voorheen de Meterse Straat), het Laageinde, de Meersteeg en de Tielerweg.   
Aan de oostzijde ligt buurtschap ’t Rot. Het buurtschap bestaat uit kleinschalige en informeel gegroeide bebouwing langs dijk- en polderlinten en is met Geldermalsen verbonden door de Willem de Zwijgerweg.

BUURMALSEN

Buurmalsen is van oorsprong een brinkdorp. In de 19e eeuw raakt deze ruimte bebouwd. De Rijksstraatweg doorsnijdt het dorp. Langs deze weg staan enige vloedschuren en een aantal boerderijen op terpen. Het historische dorpsgebied bestaat uit de kerk en de directe omgeving. De omvang is bescheiden gebleven waardoor de fraaie ligging in het landschap nog goed zichtbaar is. De combinatie van Lingedijkbebouwing, brinkbebouwing en de kerk op een markante plek zorgt voor een grote variatie in motieven en sfeervolle dorpsbeelden. De doorsnijding van de provinciale weg vormt qua profiel de enige maar tevens forse inbreuk op de oorspronkelijk dorpsstructuur.

TRICHT

Tricht heeft zich ontwikkeld langs drie lijnen: de Lingedijk met zijn kleine vaak wit gekleurde en dicht opeen gebouwde huizen, de Bulkstraat en Laan van Crayestein met deels open ruimte deels woningen er tussenin en tenslotte de Kerkstraat, oorspronkelijk verbonden met de Meersteeg. In de open ruimte tussen de beide haaks op de dijk staande wegen is de drukke spoorlijn Utrecht – Den Bosch terecht gekomen. Deze doorsnijding van de spoorlijn heeft de structuur van het dorp minder helder gemaakt. Het dorp bezit waardevolle historische fragmenten: met name het beeld aan de Lingedijk en deels in de Bulkstraat is van waarde. Deze vertegenwoordigen ook de karakteristiek van het dorp. Bij het dorp horen twee fraaie boerderijcomplexen: Reygersstein, en de Arkel Hoef met vloedschuur.

METEREN

Meteren is niet langs de Linge of Waal gelegen, maar ontstaan op een meer landinwaarts gelegen stroomrug ten zuiden van Geldermalsen. Het is van oorsprong een esdorp (een dorp temidden van een krans van akkers) en wordt gevormd door drie straten met in het midden de Dorpsstraat. Meteren onderscheidt zich daarmee van de smallere dijkdorpen en vertoont verwantschap met de meer naar het oosten gelegen dorpen in het rivierengebied. Na WO II vindt er enige verdichting plaats langs de bestaande straten. Ondanks de uitbreidingen rondom dit dorp, zijn de historische kenmerken van de linten, met de kleinschalige percelen en boomgaarden, goed bewaard en herkenbaar gebleven. Ten oosten van Meteren en de Rijksstraatweg is de woonwijk De Plantage in ontwikkeling.

DEIL

Het bijzondere van de historische dorpskern Deil is zijn verspreide structuur als nederzetting, welke is gegroeid langs de linten Bulkstraat en de Deilsedijk langs de Linge. Daartussen ligt het terrein van kasteel Palmestein. De Deilsedijk is aan twee zijden bebouwd. De Linge stroomt direct achter de bebouwing. Parallel aan de dijk loopt de Prins Willem Alexanderstraat, ontstaan als onderstraat of achterpad van de aan de dijk gelegen erven. De verbindende straten hebben veelzeggende namen als Dorpsstoep, Kerkstoep en Pastoriestoep. De Mr. W.M. Kolfstraat onderscheidt zich door zijn afzonderlijke ligging in het landschap. Doordat de historische dorpsstructuren verspreid liggen en klein van schaal zijn is de historische samenhang niet overal duidelijk herkenbaar, met name niet door de inrichting van de verkeersintensieve Prins Willem Alexanderstraat (voorheen Achterstraat).

ENSPIJK

Enspijk vormt een uitzondering op de gestrekte oeverwaldorpen die zo kenmerkend zijn voor het gebied. Door de situering op een brede stroomrug heeft Enspijk zich kunnen ontwikkelen rondom een brink, die vroeger diende als verzamelplaats voor vee. Het kerkje en een aantal woningen zijn wit gepleisterd. Karakteristiek zijn de prachtige bomen rondom de kerk. Er heeft nog weinig verdichting plaatsgevonden, hetgeen aan dit dorp een landelijk karakter verleent. De overgang naar het open land aan de zuidkant vindt bovendien geleidelijk plaats. Enspijk kent een kleine planmatige uitbreiding aan de oostkant. De Lingedijk is in Enspijk ook aan de rivierzijde bebouwd. Een veerstoep leidt vanaf de dijk naar de Linge waar vandaan zomers een voerveer naar Mariënwaerdt vaart voor toeristen.

BEESD

Beesd heeft een complexere structuur als oeverwaldorp dan de oeverwaldorpen in de omgeving. Het is ook aanmerkelijk groter dan de andere dorpen. De historische kern is nog gaaf en onaangetast evenals de relatie met de Linge aan de zuidoostzijde, zuid- en de westzijde. Bijzonder is het sterke contrast tussen de buitenrand van de bebouwde kom en het buitengebied. Dit is bijvoorbeeld goed zichtbaar vanaf de snelweg. Het dorp bestaat uit een dijklint en twee grote lusvormige polderlinten met meerdere vertakkingen achter het dijklint. Met name aan de Voorstraat is de bebouwing meer gesloten en minder ‘dorps’. Bovendien is de straat recht en regelmatig bebouwd, hetgeen een planmatige opzet doet vermoeden. Dit bijzonder karakteristieke deel van de kern is een van Rijkswege beschermd Stads- en Dorpsgezicht. De Midden- en Achterstraat hebben minder gesloten wanden en een gevarieerd verloop. Door een planmatige uitbreiding in de lus van de oorspronkelijke linten, is een compact dorp ontstaan. De oorspronkelijke gestrekte opzet is daardoor niet meer als zodanig herkenbaar.

RUMPT

Rumpt bestaat uit een langgerekt dijklint en twee polderlinten die aan de oostzijde samenkomen. De Linge loopt hier vlak langs de dijk. Het directe contact tussen het dorp en de Linge is typerend voor het dorp en levert fraaie uitzichten op. Ook de relatie met de komgronden is fraai. Een kleine goed gesitueerde uitbreiding doet hier geen afbreuk aan. Het bebouwingsbeeld is landelijk en agrarisch van aard. Het heeft een gemengd karakter, maar de historische kenmerken als kleine gebouwen gemengd met schuren en bijgebouwen, rieten daken en veel groen van grote zijtuinen beheersen het beeld. De Middenstraat is ontstaan als onderstraat of achterpad van de aan de dijk gelegen erven en heeft daardoor een asymmetrisch profiel.

GELLICUM

Gellicum is nog goed herkenbaar als een gestrekt oeverwaldorp. De enige onderbreking vormt de doorsnijding van de voormalige wetering. Door het ontbreken van planmatige uitbreidingen is de bijzondere relatie tussen het knusse dijkprofiel met geconcentreerde bebouwing en het uitgestrekte open land van de komgronden behouden gebleven. Het zicht op de Linge vanaf de dijk vooral aan de westzijde, is uniek te noemen.

RHENOY

Ook Rhenoy is nog goed herkenbaar als een gestrekt oeverwaldorp. Het dorp bestaat uit een eenzijdig bebouwd, en goed bewaard gebleven dijklint en twee parallelle polderlinten, op meerdere plaatsen verbonden door dwarsstraten. Een belangrijk element is de voormalige veerstoep. Langs de Middenstraat en de Dorpsstraat herinneren opgeworpen huisterpen aan de overstromingen. Er staat ook veel jongere bebouwing. De plek van het voormalige kasteel is een nog goed herkenbaar element. Er is een beperkte naoorlogse uitbreiding aan de westzijde gemaakt. Ten noorden van Rhenoy is de nieuwbouwwijk De Oudenborch ontwikkeld.

ACQUOY

Het dorp Acquoy heeft in de laatste twee eeuwen slechts een zeer geringe groei gekend. Na WO II is een kleine uitbreiding zodanig gesitueerd, dat het beeld vanuit en naar het open landschap voor een belangrijk deel behouden is gebleven. In het dorp is de vorm van het gestrekte oeverwal type goed bewaard gebleven. Kenmerkend voor juist dit dorp zijn de scherpe bochten die de dijk maakt, waardoor allerlei doorkijkjes mogelijk worden. Het dorp is een van Rijkswege beschermd Stads- en Dorpsgezicht, zowel om historische als om architectuurhistorische redenen. Elementen die daarbij genoemd worden zijn het gave onaangetaste wegenpatroon, waarin het gestrekte oeverwaltype duidelijk herkenbaar is, het krachtige schaalverschil tussen de veilige dijk en het open land en het open en agrarische karakter van de bebouwing. De inrichting van erven en het karakter van aan- en bijgebouwen is daarbij eveneens belangrijk voor het beeld.

ASPEREN

Het stadje Asperen is ontstaan als dijkdorp. Ergens rond 1314 kreeg het stadsrechten. De oudste bebouwing bevond zich aan de dijk, nu Voorstraat. Het stedenbouwkundig patroon van Asperen dateert van vóór 1850 en heeft een regelmatige opbouw volgens een rechthoekig stramien; vier evenwijdige straten (Voorstraat, Minstraat, Middelweg en Achterstraat) en loodrecht daarop drie dwarsstraten. De straatwanden zijn deels aaneengesloten en bestaan uit individuele panden en enkele korte rijen woningen. Het karakter varieert van stenig aan de Voorstraat tot groen aan Minstraat en Stadswal. In het gebied is sprake van enige functiemenging, met name aan de Voorstraat. De Voorstraat, van oudsher de belangrijkste straat, heeft de meest stedelijke en statige uitstraling. De Sint Catharinakerk en het voormalige gemeentehuis vormen de voornaamste accenten. Asperen wordt omgeven door een gerestaureerde stadswal, die te zien is vanaf de Linge. De nieuwe woon- en werkgebieden van Asperen bevinden zich buiten deze stadsomwalling. De oorspronkelijke aanleg van het Lingestadje is hierdoor nu nog goed herkenbaar. Zowel het historisch-ruimtelijke patroon als het agrarisch beeld van Asperen door de aanwezigheid van boerderijen met schuren, moestuinen, weilandjes en vee binnen de oude stad, zijn nog aanwezig.

HEUKELUM

Heukelum is evenals Asperen een stadje ontstaan als een dorp aan de dijk met een stedenbouwkundig patroon van voor- en achterstraten dat karakteristiek is voor dorpen aan de Linge. De oorspronkelijke bebouwing lag lineair verspreid aan de dijk. Het stratenpatroon wordt gekenmerkt door parallel aan de dijk lopende straten die door dwarswegen met elkaar zijn verbonden. Het beeld wordt voor een belangrijk deel bepaald door de Gasthuisstraat en Torenstraat, die samenkomen in de Voorstraat. Aan deze straten zijn van oudsher de belangrijkste gebouwen van het stadje gelegen zoals stadhuis en kerk. De oude kern heeft een besloten karakter. De straatwanden zijn deels aaneengesloten en bestaan uit individuele panden en enkele korte rijen woningen. In het gebied is sprake van enige functiemenging. De rooilijn van de bebouwing volgt de weg en heeft kleine verspringingen. Dwarsstraten en stegen zorgen voor doorkijkjes op het landschap. In het verlengde van de Voorstraat ligt de oprijlaan naar het kasteel van Heukelum, ten noordoosten van het stadje. De ruimtelijke samenhang tussen het kasteel en het stadje is via de Zuiderlingedijk nog goed herkenbaar. Het stadje is omrand door stadsmuren en een gracht. De nieuwe woon- en werkgebieden van Heukelum bevinden zich buiten de stadsomwalling. De oorspronkelijke aanleg van Heukelum is hierdoor nu nog goed herkenbaar.

SPIJK

Een historische kern heeft Spijk niet. Het is een langgerekt dijkdorp op een oeverwal, bestaande uit lintbebouwing langs de Linge. Deze lintbebouwing langs de Zuiderlingedijk strekt zich uit tot ver buiten de bebouwde kom richting Heukelum. In de periode 1850-1940 trad geleidelijk uitbreiding en verdichting op van bebouwing aan dat lint. Pas na de oorlog ontstond een meer compacte kern tussen de Zuiderlingedijk en de Spijkse kweldijk. Deze kern valt onder het deelgebied woongebieden.

VUREN

Het huidige dorp Vuren heeft net als Spijk geen historische kern. Het dorp ontwikkelde zich in eerste instantie als een langgerekt dijkdorp langs de noordoever van de Waal, vanaf het fort Vuren tot aan het Brakelse veer. Op oude kaarten lag Vuren verder naar het oosten, ter hoogte van de kerk en het (voormalige) kasteel. Tot 1940 bleven de ruimtelijke ontwikkelingen beperkt tot enige uitbreiding en verdichting van de bebouwing langs de dijk. Wel werden in de nabijheid van Vuren een steenfabriek, een glasblazerij (die omstreeks 1900 weer sloot) en een kalkzandsteenfabriek opgericht. Na de oorlog is de ruimtelijke ontwikkeling van Vuren sterk bepaald door de noodzaak tot versterking van de rivierdijken langs de Waal. Ten noorden van de dijk, op ruime afstand van het oorspronkelijke Vuren, ontstond een compacte kern. Deze kern valt onder het deelgebied woongebieden.

HELLOUW

Hellouw is ontstaan op een smalle oeverwal. Bebouwing bestond uit aan de dijk gelegen boerderijen met erachter de erven en boomgaarden en enkele huizen langs de Korfgraaf. Hellouw bestaat in ruimtelijk opzicht uit twee, op enige afstand van elkaar gelegen kernen; de oorspronkelijke kern ligt in de buurt van de kerk aan de Kerkesteeg en ten oosten daarvan ligt ter hoogte van de Korfgraaf de kern waaraan de latere uitbreidingen hebben plaatsgevonden. In de periode 1850-1940 heeft Hellouw relatief weinig ontwikkeling gekend. Alleen langs de Beatrixstraat werd een rij eenvoudige woningen opgericht. Na de tweede wereldoorlog is aansluitend op de bestaande structuur de Julianastraat en Karel Doormanstraat bebouwd. Daarna kwam een geplande woonuitbreiding tot stand ten noorden van de Korfgraaf op grotere afstand van de dijk.

HERWIJNEN

Herwijnen is een typisch dijkdorp aan de Waal. De bebouwing heeft zich in eerste instantie verspreid langs de dijk ontwikkeld en langs enkele wegen onderaan de dijk: de huidige Rij- en Uitweg, Molenstraat, Peperstraat en de Onderweg. De gebogen Achterweg ligt verder landinwaarts en sluit aan beide uiteinden op de Waaldijk aan. Enige historische kernvorming is zichtbaar tussen Waaldijk en Peperstraat tot aan de huidige Schoutensteeg. Het is een karakteristiek gebiedje met 19e eeuwse bebouwing bestaande uit een school, kerk met pastorie, Huis Kerkenstein met koetshuis, een vierdubbel dwars woonhuis, een boerderij met dubbel dwars voorhuis, een brandweerhuisje en huis Frissestein met dienstwoning. In de periode 1850-1940 verscheen nieuwe bebouwing aan de bestaande bebouwingslinten. Na de oorlog is de ruimtelijke ontwikkeling van Herwijnen sterk bepaald door de noodzaak tot versterking van de rivierdijken langs de Waal. Uitbreiding in de vorm van een compacte kern vond plaats ten noorden van de dijk. Deze kern valt onder het deelgebied woongebieden.

HAAFTEN

Aan weerszijden van de kern Haaften ligt de dijk ver landinwaarts. Haaften ligt daardoor op een vooruit stekende punt in het landschap. De oorsprong van de kern ligt in het zuidelijke deel, direct aan de Waalbandijk langs de Herenstraat en Koningsstraat. De kern is van hieruit in noordelijke richting uitgegroeid. Na een dijkdoorbraak in 1711 is de Dreef aangelegd als verbindingsweg naar het noordelijk dorpsgebied. Deze weg wijkt door zijn rechtlijnige karakter duidelijk af van de andere dorpswegen en vormde de ontwikkelings-as voor verdere uitbreiding van de dorpskern. In de periode 1850-1940 vond er enige uitbreiding en verdichting van bebouwing plaats langs bestaande wegen. Na de tweede wereldoorlog maakte Haaften een sterke groei door en ontstonden uitbreidingen aan de westzijde van de Dreef (omgeving Goudensteinstraat) en de oostzijde van de Dreef (omgeving Hoge Hof). De drie markantste punten van de historische kern zijn de Kerk, korenmolen ‘Blauwe Reiger’ en de ruïne van het kasteel Goudenstein.

TUIL

De historische kern van Tuil is opgebouwd uit twee parallelle wegen, de Langstraat en de Sint Antoniestraat-Kortestraat, die naar het noorden toe vorkvormig op elkaar aansluiten. Haaks daarop ligt de Melssinghdreef. Deze weg liep naar het voormalige adelijke huis Den Est. Binnen deze oorspronkelijk agrarische structuur heeft Tuil vóór de komst van de bruggen over de Waal een belangrijke verkeersfunctie vervuld. Goederen en passagiers werden in Tuil met een veer overgezet naar Zaltbommel. Tussen 1865 en 1867 werd de Waalbandijk in noordelijke richting landinwaarts verlegd en werden de Langstraat en de Sint Antoniestraat-Kortestraat aanmerkelijk ingekort. In de periode 1850-1940 vond er enige uitbreiding en verdichting van bebouwing plaats langs bestaande wegen. Na de tweede wereldoorlog kwam een geplande woonuitbreiding aan de oostkant van de kern tot stand rondom een boomgaard dat nu midden in de kern van het dorp ligt.

WAARDENBURG

Waardenburg is eveneens ontstaan als een nederzetting met twee parallelle wegen op een stroomrug langs de Waal. De Dorpsstraat en de Kerkstraat zijn de oudste wegen, die ter plaatse van de Koeldert vorkvormig op elkaar aansluiten. De Steenweg is dwars hierop later aangelegd als verbindingsweg naar het veer van Tuil naar Zaltbommel, onderdeel van de wegverbinding Utrecht-Den Bosch. Infrastructurele ingrepen hebben de structuur van de kern sterk beïnvloed. De aanleg van de spoorlijn met de spoorbrug, die in de eerste helft van 1865 begon en in 1869 was voltooid, deelde het dorp in tweeën. Parallel aan de spoorbrug werd in 1932 een verkeersbrug gebouwd, waarnaast in 1995 weer een nieuwe brug werd gelegd. Het huidige dorp Waardenburg wordt, naast de Waalbandijk, beheerst door de infrastructurele doorsnijdingen van de A2 en de spoorlijn. Het dorp is gegroeid langs deze assen en heeft ruimtelijk een andere ontwikkeling gekend dan de andere dorpen langs de dijk. Na de oorlog heeft de kern zich vooral in noordelijke richting uitgebreid.

NEERIJNEN

Neerijnen heeft de karakteristieke structuur van een gestrekt esdorp. De structuur wordt gevormd door twee assen, de Voorstraat en de Achterstraat, die vanaf de Waalbandijk landinwaarts lopen. Deze structuur wordt doorkruist door een tweede structuur, namelijk van het huis Neerijnen. Dit kasteel is via een eigen toegangsweg met de Waaldijk verbonden. Omdat het terrein vóór het huis Neerijnen in de richting van de Waalbandijk vrij van bebouwing moest blijven, is de Voorstraat hier onbebouwd gebleven en is de Achterstraat niet verder doorgetrokken. Pas ten noorden van huis Neerijnen staan weer enkele huizen. Het huis Neerijnen heeft zodoende in hoge mate de structuur van de kern Neerijnen bepaalt. De kern van Neerijnen heeft ook later geen ingrijpende veranderingen ondergaan en is inmiddels aangewezen als van rijkswege beschermd dorpsgezicht. Binnen deze bescherming ligt ook kasteel Waardenburg en het onbebouwde gebied tussen beide adelijke huizen.

HEESSELT

Heesselt is gelegen langs de Waalbandijk aan een scherpe bocht in de Waal. De kern van Heesselt is gevormd rond de kerk. Hier komen de Kerklaan en de Gerestraat samen en loopt de Kerklaan om de kerk heen naar de Waalbandijk. De huidige situatie is vrijwel onveranderd en bestaat uit een eenvoudige langgerekte wegenstructuur met een driesprong als kern. Tot aan het begin van de twintigste eeuw was het aantal huizen uiterst gering. Pas na de oorlog heeft er enige verdichting plaatsgevonden en is lintbebouwing ontstaan langs de Gerestraat, richting het noorden waaronder een aantal bouwblokken met seniorenwoningen.

OPIJNEN

Opijnen heeft zich ontwikkeld langs de Zandstraat, Oude Zandstraat, Stoepstraat en de Pastoriestraat. Even ten noorden van de kern lag het versterkte huis Opijnen. In de tweede helft van de negentiende eeuw ontwikkelde zich in zuidwesten van de kern een klein wijkje langs de Waalstraat en Stoepstraat, waarschijnlijk door de komst de steenfabriek in de nabije uiterwaard.  
Na de tweede wereldoorlog is het dorp ten noorden hiervan uitgebreid. In eerste instantie tot aan de Repensestraat en later voorbij deze straat langs de Richtershof en Ridderkamp. De huidige structuur van het dorp Opijnen kenmerkt zich zodoende tot een compact dorp in de westhoek en een lang bebouwingslint langs de Zandstraat. De omgeving van Opijnen wordt gevormd door boomgaarden en weidegebieden. Op enkele plaatsen liggen smalle stroken hiervan tussen de bestaande woonbebouwing.  

VARIK

Karakteristiek voor Varik is de rechthoekige ruimtelijke structuur opgebouwd uit de Waalbandijk en een parallel daaraan lopende as gevormd door de Walgtsestraat, Keizerstraat en Achterstraat met daartussen de verbindingswegen Grotestraat, Molenstraat en Kerkstraat. Aan deze straten ontwikkelde zich in de negentiende eeuw bebouwing, met een concentratie langs de Grotestraat. De dorpskern lag eerst aan de dijk bij het voetveer en de hervormde kerk, ‘de Dikke Toren’. Later verschoof de dorpskern naar het kruispunt van de Weiweg, Grotestraat, Walgtsestraat en Keizerstraat. Aan de Grotestraat ligt een katholieke kerk met bijbehorende pastorie gebouwd en aan de Kerkstraat de nieuwe hervormde kerk. Na de tweede wereldoorlog heeft Varik zich vooral ontwikkeld door inbreiding binnen de bestaande rechthoek. De dwarsverbindingen hebben hun oorspronkelijke bebouwingsbeeld het meest behouden. Tussen de dorpskern en de dijk is er sprake van een aantrekkelijke afwisseling van bebouwing en open groene plekken.

OPHEMERT

Ophemert is ontstaan langs twee stelsels van parallel aan de Waalbandijk lopende wegen, de Akkerstraat en de Weverstraat en Molenstraat, met daartussen enkele dwarsverbindingen. Ten noorden van de kern bevindt zich het kasteel Ophemert, dat door de Dreef met de kern verbonden is. In de periode 1850-1940 vond enige verdichting en uitbreiding van bebouwing plaats langs de bestaande wegen. Na de tweede wereldoorlog zijn er kleine nieuwbouwwijken ontstaan aan de oorspronkelijke bebouwingslinten. Het oude dorpsbeeld van bebouwingslinten aan de dijk en langs slingerende wegen op de oeverwallen is nog steeds herkenbaar in de kern. Ophemert heeft een sterke groene karakteristiek door de vele monumentale bomen en bosschages.

EST

Est is net als Meteren niet langs de Waal of Linge gelegen, maar ontstaan op een meer landinwaarts gelegen stroomrug. De structuur van deze kern wijkt daarom af van de andere dorpskernen. De kern heeft zich ontwikkeld, rond een onverhard driehoekig dorpsplein waaraan de kerk is gelegen en enkele boerderijen. Vanuit deze kern waaieren wegen uit naar het omliggende gebied. Omstreeks 1850 bestond het dorp uit bebouwing langs de Dorpsstraat, Dreef, Molenstraat en Esterweg. Nadien vond langs deze wegen slechts een enkele uitbreiding van de bebouwing plaats. Pas na de tweede wereldoorlog is de kern uitgebreid in de noord-oosthoek met woningbouw langs De Hoek en De Riegert. Recent is aan de oostzijde van de kern een rondweg gerealiseerd om de Dorpsstraat van doorgaand verkeer te ontlasten. Door de ruime opzet van de kern zijn er op diverse plaatsen doorzichten naar het achterland aanwezig.