Bestaande situatie
De karakteristieke historische kern van Gendringen is ontstaan op een kruispunt van oude wegen waarlangs bebouwing gesitueerd was. Eén van die wegen, de Grotestraat, is nu nog steeds het feitelijke en commerciële hart van Gendringen. De plek waar deze straat een bocht maakt, wordt gemarkeerd door twee kerken met het kerkplein, groen en een scheidende weg ertussen. Een voorname pastorie met prachtige tuin aan de ene zijde en een verzorgingstehuis aan de andere kant vormen de overige grenzen van het plein. De enkele korte zijstraten van de Grotestraat completeren de kern van Gendringen. Incidentele bomen verhogen de variatie in het straatbeeld.
De winkelstraat kenmerkt zich door aaneengesloten, individuele bebouwing die alleen hier en daar onderbroken is door smalle steegjes. De meeste panden grenzen direct aan de openbare ruimte langs een licht gebogen en iets verspringende rooilijn. De gebouwen orienteren zich op de straat.
Kenmerken van het bebouwingsbeeld
De bebouwing van de kern heeft een individueel karakter. Het aantrekkelijke beeld wordt mede bepaald door de historische gevels en de variatie in hoogte en dakvorm van de panden. De gevelopeningen hebben een overwegend verticaal karakter. In het zuidoosten zijn de voornaamste panden te vinden, met twee verdiepingen, schilddak en karakteristieke details, zoals plinten, kroonlijsten, friezen, glas-in-lood bovenlichten en muurankers. Meer naar het westen verschuift de bebouwing naar boerderijtypen met één bouwlaag, zadeldak en wolfseinden. Muurankers, glas-in-lood ramen, windveren en gepleisterde plinten zijn hier de karakteristieke details. De korte zijstraten zijn voornamelijk doorsteken naar andere woongebieden. Hier bevinden zich de zijgevels van panden van de hoofdstraten, enkele tuinen en parkeerplekken.
Het kleurgebruik in de historische kern van Gendringen is traditioneel. Aardkleuren voor de hoofdmaterialen, gebroken wit en standgroen komen veelvuldig voor. De meeste gevels zijn opgetrokken uit baksteen, maar er komen ook wit gepleisterde panden voor.
Veranderingsproces
In de historische kern van Gendringen veroorzaken functieverandering van panden geen grootschalige aanpassingen. Bij de Veldweg is tussen de bebouwing een voormalig privéterrein in gebruik als parkeerruimte. Voorts richt de er tegenover liggende supermarkt zijn entree naar de parkeerruimte. Daardoor vervaagt de duidelijke situatie dat alle winkels aan de Grotestraat te vinden zijn.
