Bestaande situatie
Westendorp is ontstaan als agrarische nederzetting langs de weg van Doetinchem naar Varsseveld ter hoogte van de Boesvelderdijk en Veldkamperstraat. Een school en enkele boerderijen bepalen in de begintijd het beeld. De bebouwing breidt zich langzaam uit langs het uitwaaierende patroon van wegen. De van oorsprong open lintbebouwing wordt opgevuld met vrijstaande en korte rijtjes woonbebouwing. Naast woonbebouwing komen er, als een van de weinige buurtschappen, winkels/bedrijven en een school voor.
De bebouwing langs deze historische linten wordt van de weg gescheiden door voortuinen omgeven met een haagbeplanting. Doordat de bebouwing dicht bij de weg gelegen is kennen de voortuinen een beperkte omvang. Op een aantal plekken is de bebouwing verder van de weg gelegen. Structureel groen in de openbare ruimte ontbreekt. Bomen in voortuinen bepalen het groene karakter. Opvallend zijn de grote solitaire bomen verspreid langs de Doetinchemseweg. De bomen staan op plekken waar de bebouwing iets terugspringt en er meer plek in de openbare ruimte is. Bij bebouwing waar een winkel/ bedrijf/horeca in gevestigd is, is te zien dat de voortuin grotendeels verdwenen is en er een verharding aangebracht is.
Achter de historische linten is een aantal kleine woonbuurten gerealiseerd. De eerste uitbreidingen vinden plaats in de jaren '70 aan de Steuterweg en de Houtkampstraat. Langs deze doodlopende straten Steuterweg bestaat uit twee korte doodlopende straatjes waar langs de dubbele woningen gelegen zijn. Ook de Houtkampstraat betreft een doodlopende straat. Kort op elkaar staande individuele vrijstaande woningen zijn in het groen gelegen. Het groene karakter wordt bepaald door de aanwezigheid van bomenrijen en een opgaande groenstrook tussen de rijweg en het trottoir. Een latere uitbreiding vormt de bebouwing aan de Neijlandstraat. Deze straat is toegevoegd aan het historische patroon van uitwaaierende wegen. De straat kent een geknikt verloop waarlangs vrijstaande en dubbele woningen gelegen zijn. De meest recente nieuwbouw is te vinden aan de Veldkamperstraat, waar voorheen een houthandel en zagerij was gevestigd.
Kenmerken van de bebouwing
Langs het patroon van historische linten is een diversiteit van kleinschalige bebouwing aanwezig. Binnen die diversiteit is sprake van een gemeenschappelijk bebouwingsbeeld. De bebouwing is met de voorzijde naar de weg gelegen, soms dicht bij de weg, maar een andere keer wat verder er vandaan. De bebouwing met een andere functie dan wonen, kent meestal een eigen positionering. De bebouwing kent een of twee bouwlagen afgedekt met (meestal) een zadeldak of mansardedak. Bij de bebouwing met een bouwlaag is sprake van een hoge bewoonbare tweede verdiepingslaag. Ook is deze dikwijls met een topgevel naar de weg gekeerd. De latere invulling van de historische linten met korte rijtjes woonbebouwing zijn opgebouwd uit twee bouwlagen en de nokrichting evenwijdig aan de straat. Kleur- en materiaalgebruik versterken het samenhangende beeld. De gevels kennen een bruin-rode baksteen en de dakpannen zijn overwegend antraciet. Op latere bebouwing zijn ook rode dakpannen te vinden. Kozijnen, dakgoten etc. zijn (gebroken) wit.
De kleine later gerealiseerde woonbuurten kennen elk haar eigen karakter. De bebouwing aan de Steuterweg incluis de gelijksoortige bebouwing die met de voorzijde richting de Boesvelderdijk gelegen is, bestaat uit aaneengeschakelde woningen. De woningen bestaan uit twee bouwlagen met een zadeldak. Bij de entree van de woning komt de goothoogte op de begane grondlaag. Aan de voorzijde van de woning bevinden zich carport, berging of garage. Kleur- en materiaalgebruik zijn ingetogen; bruinrode baksteen en betonnen antracietkleurige dakpannen. De gevelopeningen zijn relatief klein en op de gevel is hout aangebracht wat door een ieder afzonderlijk in een gedekte kleur is geschilderd.
De vrijstaande woningen aan de Houtkampstraat staan dicht op elkaar. Er is sprake van een ritmiek van op elkaar lijkende individuele woningen. De woningen zijn met de voorzijde naar de straat gelegen. Een bouwlaag opgetrokken uit bruine baksteen is afgedekt met een zadeldak belegd met antracietkleurige pannen. Topgevels gekeerd naar de straat bepalen het rustige samenhangende bebouwingsbeeld.
De bebouwing aan de Neijlandstraat kent een meer gevarieerd bebouwingsbeeld. Enerzijds heeft dit te maken met de individuele positionering van de vrijstaande en dubbele woningen. Anderzijds komt dit door de individuele uitstraling door uiteenlopende dakvormen, kleur- en materiaalgebruik. De meest recente bebouwing van Westendorp bevindt zich aan de oostzijde van de Beerninkkampstraat. De rij woningen aan het begin van de bebouwde kom van Westendorp kent een moderne uitstraling door het gebruik van een (samengesteld) lessenaarsdak. De daken zijn belegd met antracietgrijze dakpannen en de gevels zijn opgetrokken uit bakstenen in een overwegend lichte kleur.
Veranderingsproces
Bij de latere uitbreidingen valt een trend te ontdekken. De keuze van het kleur- en materiaalgebruik beperkt zich niet meer tot het streekeigene. Bakstenen met een lichtere kleur (wit en geel) worden veelvuldig toegepast. Bovendien staat in vergelijking met de meer historische bebouwing de bebouwing in de uitbreidingen dichter opeen. De meeste kleinschalige uitbreidingen grenzen aan het buitengebied. De hogere bebouwingsdichtheid en het lichte kleurgebruik hebben er toe geleid dat de randen van de kern harder en opvallender zijn geworden. Er is, zoals vroeger het geval was, minder sprake van een geleidelijke overgang.
